An Introduction to Lay Epidemiology

سخن سردبیر Editorial مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره 21، اسفند 1401، 1228-1227 درآمدی بر اپیدمیولوژی عامیانه An Introduction to Lay Epidemiology محسن رضائیان[1] Mohsen Rezaeian واژه اپیدمیولوژی عامیانه برای اولین بار و در سال 1991 میلادی مورد استفاده قرار گرفت [1]. اپیدمیولوژی عامیانه (Lay epidemiology) به فرآیندی اطلاق می‌گردد که به وسیله آن خطرات مرتبط با سلامت، توسط افراد عادی جامعه به درستی شناخته و مورد تفسیر قرار می‌گیرند. این نکته حائز اهمیت بسیار زیادی است. چرا که افراد عادی جامعه دارای باورها و نظام‌های عقیدتی خاص خود می‌باشند که اگر مبتنی بر مبانی دانش علمی نباشند، ممکن است منجر به اتخاذ تصمیماتی توسط آن‌ها گردد که در نهایت به سلامت خود، خانواده و جامعه‌اشان، لطمات جبران ناپذیری را وارد می‌کند [2]. نظیر چنین باورها و نظام‌های عقیدتی که منجر به اتخاذ تصمیمات مخاطره آمیز می‌گردد، می‌تواند در تمامی کشورهای جهان رخ دهد. برای نمونه، ظهور عالم‌گیری کووید 19 نشان داد که چطور این باورها و نظام‌های عقیدتی باعث شد که افراد از روش‌های پیشگیری غیر علمی برای جلوگیری از ابتلاء به کووید 19 استفاده کنند. مصرف الکل، یکی از این باورهای غلط بود که نه تنها از ابتلاء به کووید 19 و عوارض ناشی از آن پیشگیری نکرد، بلکه مخاطرات عمده‌ای را نیز برای سلامت مردم جامعه ایجاد نمود [3]. از این رو، بسیار ضروری است که در اپیدمیولوژی عامیانه، مفاهیم پیچیده اپیدمیولوژی درباره‌ی خطر بیماری‌ها را بتوان به صورت ساده برای مردم بازگو نمود. دانش اپیدمیولوژی به عنوان یک دانش پیش‌رو که به بررسی چگونگی توزیع کلیه وقایع مرتبط با سلامت و دلایل بروز آن‌ها می‌پردازد، با هدف پیشگیری از اثرات مخرب این وقایع، به مرحله‌ی اجرا درمی‌آید. بنابراین، برای محاسبه‌ی انواع مخاطرات، محاسبات نسبتاً پیچیده‌ای را به کار می‌برد که دارای الفاظ و معانی کاملاً تخصصی می‌باشد. با این وجود، ضروری است که نتایج مطالعات اپیدمیولوژی به زبان ساده ترجمه شده و در اختیار مردم عادی جامعه قرار گیرد، تا آن‌ها درک درستی از مخاطرات سلامت داشته باشند. همان‌طور که در سخن سردبیری شماره گذشته مجله دانشگاه [4] به آن اشاره کردیم، رشد و گسترش آموزش دانش اپیدمیولوژی از دوره‌های تحصیلات تکمیلی نظیر کارشناسی ارشد و دکتری، به رشته‌های کارشناسی و همچنین، گسترش آموزش دانش اپیدمیولوژی به دانش‌آموزان دبیرستان، گام‌هایی اساسی است که درک مفاهیم اپیدمیولوژی را برای بخشی اعظمی از جمعیت تحصیل کرده، امکان پذیر می‌سازد [8-5]. این فعالیت‌ها می‌تواند منجر شود تا دانشجویان و دانش‌آموزان، دانش کسب شده اپیدمیولوژی خود را در سطح جامعه و برای افراد عادی نیز توضیح دهند. با این وجود ضروری است که با استفاده از رسانه‌های جمعی و مدرسین آموزش دیده، مفاهیم اپیدمیولوژی در رابطه با بیماری‌های روز را به زبان ساده نیز در اختیار عامه مردم قرار داد. به نظر راقم این سطور، یکی از رشته‌های علوم سلامت که می‌تواند در این زمینه نقش بسیار مهمی را ایفاء نماید، رشته آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت است. متخصصین این رشته می‌توانند مفاهیم نسبتاً پیچیده مطالعات اپیدمیولوژی درباره خطر را به زبان ساده و قابل فهم اعضاء جامعه ترجمه کرده و با بهره‌گیری از شیوه‌های جذاب و قابل فهم آموزشی، در اختیار آن‌ها قرار دهند [9]. References [1] Davison C, Smith G D, Frankel S. Lay epidemiology and the prevention paradox ‐ the implications of coronary candidacy for health‐education. Sociol Health Illness 1991. 131–19. [2] Allmark P, Tod A. How should public health professionals engage with lay epidemiology? J Med Ethics 2006; 32(8): 460-3. [3] Fattah A, Khalvati M, Abounoori M, Molavi N, Azartash F, Babakhanian M. Motivations for alcohol consumption during the COVID-19 pandemic in Islamic Republic of Iran. East Mediterr Health J 2022; 28(2): 108-13. [4] Rezaeian M. Teaching Epidemiology from High School to University. JRUMS 2023; 21(11): 1101-02.  [5] D'Agostino E. Public Health Education: Teaching Epidemiology in High School Classrooms. Am J Public Health 2018; 108(3): 324-8. [6] Werler MM, Stuver SO, Healey MA, LaMorte WW. The Future of Teaching Epidemiology. Am J Epidemiol 2019; 188(5): 825-9. [7] D'Agostino EM. Teens learning epidemiology? A cohort study on epidemiology instruction for high school youth. Ann Epidemiol 2020; 47: 8-12. [8] St George DMM, Chukhina M, Kaelin MA. Training Teachers to Teach Epidemiology in Middle and High Schools. Int Q Community Health Educ 2017; 38(1):65-9. [9] Rezaeian, M. “Health Education Epidemiology”: An interdisciplinary science that comes into being through the integration of epidemiology and health education. Middle East J Family Med 2014; 12(8): 31-2.   [1]- استاد گروه آموزشی اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات محیط کار، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران   تلفن: 31315243-034، دورنگار: 31315243-034، پست الکترونیکی: [email protected]، ارکید:  0000-0003-3070-0166